Ministerstwo Edukacji Narodowej rekomenduje psychologom oraz dyrektorom wdrożenie i stosowanie różnych narzędzi diagnostycznych w celu rozpoznania potrzeb uczniów, wprowadzenia odpowiednich metod i form pomocy oraz wsparcia ucznia w środowisku. Jednym z nich jest Kwestionariusz Szkolnej Oceny Funkcjonalnej.
Czym jest KSzOF i w jakim celu go zastosować w szkole?
MEN wskazuje, że test można wykonać do badań przesiewowych (do wykorzystania przez wychowawców, nauczycieli/nauczycielek/ nauczycielek i inne osoby pracujące z dzieckiem/uczniem/uczennicą):
Jak wskazują autorzy narzędzia Kwestionariusz Szkolnej Oceny Funkcjonalnej (KSzOF) służy do oceny funkcjonalnej osoby uczącej się na wszystkich etapach szkoły podstawowej oraz w szkołach ponadpodstawowych.
Składa się z czterech wersji:
- dla uczniów w szkole podstawowej w klasach I–III,
- dla uczniów w szkole podstawowej w klasach IV–VI
- dla uczniów w szkole podstawowej w klasach VIII–VIII
- dla uczniów szkoły ponadpodstawowej (SPP).
KSzOF jest narzędziem służącym do rozpoznania możliwości i potrzeb osób w zakresie ich aktywności oraz uczestniczenia w różnych sytuacjach, w których mogą znajdować się osoby w ich wieku. Oceniane aktywności mieszczą się w dziewięciu obszarach wskazanych jako kluczowe dla aktywności i uczest-nictwa w Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnospraw- ności i Zdrowia (ICF). Są to:
- Uczenie się i stosowanie wiedzy
- Ogólne zadania i obowiązki
- Porozumiewanie się
- Motoryka, poruszanie się- w tym mobilność i aktywność manualna
- Dbanie o siebie, samoobsługa i samodzielność
- Życie domowe
- Wzajemne kontakty i związki międzyludzkie
- Edukacja szkolna
- Życie w społeczności lokalnej
Osoba wypełniająca arkusz ocenia aktywności po uprzedniej kilkutygodniowej obserwacji funkcjonowania wskazanego ucznia/uczennicy.
Kiedy i komu wykonać KSzOF?
Narzędzie może być wykorzystywane przez nauczyciela (dobrze znającego osobę uczącą się) oraz rodzica.
Kwestionariusz stosujemy w sytuacji, gdy uczeń, rodzic lub nauczyciel zauważy trudności w zakresie aktywności i uczestniczenia tj. udziału w zajęciach lekcyjnych, spędzania czasu wolnego czy nawiązywaniu znaczących relacji z innymi osobami.
Natomiast, autorzy narzędzia wskazują, że „ocena funkcjonalna nie powinna być traktowana jako proces, w którym powinno uczestniczyć każde dziecko, ponieważ nie ma ona charakteru klasycznych badań przesiewowych w kierunku diagnozy jakiegoś problemu. Do tego celu służą inne narzędzia psychologiczne i pedagogiczne (np. narzędzia pozwalające wykryć wczesne objawy autyzmu, początki trudności w czytaniu i pisaniu czy inne zaburzenia).”
„Posiadanie przez ucznia diagnozy kryterialnej (np. orzeczenia o niepełnosprawności) nie musi automatycznie uruchamiać procesu oceny funkcjonalnej.”
„Ocena funkcjonalna podejmowana jest zarówno w takich sytuacjach, kiedy dziecko posiada diagnozę kryterialną i wymaga wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, ale także wtedy, kiedy zgłaszane trudności nie są poparte diagnozą psychologiczną czy medyczną. Wystarczającym powodem rozpoczęcia oceny funkcjonalnej jest zatem zgłoszenie takiej potrzeby przez dziecko/osobę uczącą się, nauczyciela lub rodzica.”
Wszystkie szczegółowe informacje o Kwestionariuszu Szkolnej Oceny Funkcjonalnej znajdziesz w tych podręcznikach:
2. Ocena funkcjonalna w szkole dla każdego – założenia, pomiar, zastosowanie
Źródło: ore.edu.pl oraz mwm.us.edu.pl
